1. Grote Thema: Beter dan Bedacht

Het grote thema van de keynote "Beter dan Bedacht" is dat de toekomst onvermijdelijk anders loopt dan we plannen. In een wereld die steeds onplanbaarder wordt, is het niet langer voldoende om te vertrouwen op gedetailleerde plannen. De sleutel tot succes ligt in het omarmen van het onverwachte en het ontwikkelen van improvisatievermogen. Juist wanneer dingen niet volgens plan verlopen, ontstaan er kansen voor resultaten die beter dan bedacht zijn: creatiever, origineler en waardevoller dan wat we vooraf hadden kunnen bedenken. De centrale boodschap is dat we moeten leren navigeren in een complexe wereld door te doen, te experimenteren en te leren, in plaats van enkel te denken en te plannen. Dit vraagt om een +1 Mindset: de bereidheid om op elkaars ideeën voort te bouwen en samen te creëren.

2. Subthema’s en Hoofdstukken

De presentatie was opgebouwd rond het centrale idee van "Beter dan Bedacht", uitgewerkt in de volgende onderdelen:

De Onplanbare Wereld: Waarom Plannen Niet Altijd Werken

De realiteit is dat 80% van de plannen die we maken niet volgens plan verloopt. We leven in een snel bewegende wereld vol unknown unknowns: factoren die we niet kennen, maar die een grote impact hebben. Dit maakt een groot deel van ons werk onplanbaar. In plaats van gefrustreerd te raken wanneer plannen mislukken, moeten we dit zien als een kans. De vaardigheid die we hiervoor nodig hebben, is improvisatievermogen.

Ingewikkeld versus Complex: Het Juiste Gereedschap voor de Juiste Klus

Om te weten wanneer we moeten plannen en wanneer we moeten improviseren, is het cruciaal om het verschil te begrijpen tussen ingewikkeld en complex werk.

• Ingewikkeld werk is als het oplossen van een Rubik's Cube. Er zijn vaste stappen en regels. De aanpak hier is: analyseer, plan, voer uit. Het motto is: eerst denken, dan doen.

• Complex werk is als het opvoeden van kinderen. Er is geen stappenplan voor succes. De aanpak hier is: improviseer, experimenteer, leer, pas aan. Het motto is: van doen leren we meer dan van denken.

In de toekomst zal AI steeds meer ingewikkeld werk overnemen, waardoor op ons bordje als mens vooral het complexe werk overblijft.

De Drie Stappen naar Beter dan Bedachte Resultaten

Om succesvol te zijn in een complexe wereld, zijn er drie stappen die je kunt volgen:

Stap 1: Zet de Eerste Stap (de Next Step of het +1tje)

Complexe problemen zijn niet op te lossen door er eindeloos over na te denken. Pas door te beginnen, door een eerste kleine stap te zetten – een plus eentje – openbaren zich nieuwe mogelijkheden. Het verhaal van de Italiaanse krant Il Foglio illustreert dit: door een reeks kleine experimenten met AI kwamen ze tot een compleet nieuw businessmodel. De vraag is niet "wat is het hele plan?", maar: "wat is het eerstvolgende experimentje, het eerstvolgende kleine probeerseltje?"

Stap 2: Omarm de +1 Mindset en Weersta de -1 Mindset

Om samen vooruit te komen, is een +1 Mindset cruciaal. Dit betekent dat je voortbouwt op de ideeën van anderen en er altijd iets positiefs aan toevoegt. Dit staat in schril contrast met de -1 Mindset, die ideeën afbreekt met dooddoeners als "hebben we al geprobeerd" of "werkt bij ons nooit". Door de +1 Mindset te omarmen, creëren we samen resultaten die beter zijn dan wie dan ook alleen had kunnen bedenken.

Stap 3: Creëer een Veilige Cultuur om te Experimenteren

Experimenteren betekent dat dingen mis kunnen gaan. Om dit te durven, moeten we onderscheid maken in risico's en een veilige cultuur creëren.

• Risico's inschatten: Niet alle experimenten zijn hetzelfde. Maak onderscheid tussen zonnebril-experimenten (laag risico, snel leren), kapsel-experimenten (groter risico, grotere opbrengst) en tattoo-experimenten (onomkeerbare beslissingen).

• De Cultuur van de Spotter: Net als bij turnen, durf je pas risico's te nemen als je weet dat er een spotter is die je opvangt. In een organisatie betekent dit dat we elkaar moeten steunen als een experiment mislukt, de lessen moeten vieren en erop voortbouwen. Zonder een cultuur waarin iedereen elkaars spotter is, blijft experimenteren slechts een idee.

De Rebelse Bij: Durf van het Pad af te Wijken

De afsluitende les is dat we allemaal af en toe een rebelse bij moeten zijn. Terwijl de meeste bijen naar bekende bloemenvelden vliegen, ontdekken de rebellen nieuwe, onbekende velden die essentieel zijn voor de overleving van de kolonie. De oproep is om ongeveer 10% van onze tijd patronen te doorbreken en te experimenteren. Zo stuiten we op fantastisch mooie nieuwe bloemenvelden voor onze organisatie.

3. Inspirerende Quotes

• "De toekomst zal anders lopen dan verwacht. En juist dat is een kans om beter te worden dan bedacht."

• "Bij complexe vraagstukken geldt het motto: van doen leren we meer dan van denken."

• "Beter dan bedachte resultaten kan je alleen maar met elkaar maken. Als je op elkaar gaat doorbouwen en elke keer een plus eentje toevoegt."

• "Als je een cultuur hebt waar je kop eraf gaat als het niet lukt, gaat niemand het ooit doen."

• "Ben af en toe een beetje een rebelse bij. Want voor je het weet, kom je hele fantastisch mooie nieuwe bloemenvelden tegen voor jouw organisatie."

4. Belangrijkste Actiepunten

1. Onderscheid Ingewikkeld en Complex: Analyseer een uitdaging en bepaal of deze een planmatige aanpak (ingewikkeld) of een experimentele aanpak (complex) vereist. Gebruik het juiste gereedschap voor de juiste klus en definieer voor complexe problemen je eerstvolgende 'plus eentje': één klein, concreet experiment om te leren.

2. Kies Bewust voor de +1 Mindset: Wanneer een collega een idee presenteert, weersta de neiging om direct met bezwaren te komen ("ja, maar..."). Vraag jezelf af: "Hoe kan ik hier iets aan toevoegen om het beter te maken?" en bouw voort op het voorstel ("ja, en...").

3. Wees een 'Spotter' voor je Collega's: Creëer een veilige omgeving om te experimenteren. Vang een collega actief op wanneer een experiment niet het gewenste resultaat oplevert. Benadruk wat er geleerd is en moedig een volgende stap aan, in plaats van af te rekenen op de mislukking.